moja Ameryka, okołonaukowo

Będziemy legionistami?

Z jednego z luksusowych hoteli w Miami ewakuowano 300 gości po tym, jak jedna osoba zmarła, a dwie przynajmniej są chore na legionellozę, podaje dzisiaj agencja AP.

Najs. Podobno hotel założył sobie tak silne filtry do oczyszczania wody, że filtry te usunęły nawet chlor z wody. I bakterie zaczęły się namnażać. Hmmm…

A my za parę dni lecimy na Florydę…

………………………………………………………………………………………………………

Dzisiejszy więc wpis z serii Wszystkie stworzenia małe i mniejsze sponsoruje literka L – jak Legionella pneumophila.

Legionella pneumophila jest bardzo ważnym czynnikiem zarówno szpitalnych, jak i pozaszpitalnych zapaleń płuc, i powinna być rozpatrywana – jako potencjalny czynnik etiologiczny – u każdego pacjenta z zapaleniem płuc. Po raz pierwszy bakterię tę opisano po epidemii choroby, którą potem nazwano chorobą legionistów, latem 1976 roku, kiedy to w Filadelfii odbywał się doroczny zjazd weteranów należących do American Legion. Źródłem bakterii był najprawdopodobniej system klimatyzacji w hotelu Bellevue-Stratford, w którym zjazd miał miejsce. Chorzy, a było ich 182, mieli różne objawy – od łagodnych grypopodobnych do niewydolności wielonarządowej. Dwadzieścia dziewięć osób zmarło.

Do rodziny Legionellaceae należą w tej chwili przynajmniej 42 gatunki, ale najczęściej notowanym jest L. pneumophila (do 90% przypadków legionellozy). Jest to mała tlenowa pałeczka Gram-ujemna, której rezerwuarem jest woda. Bakteria może również zakażać i przeżywać wewnątrz niektórych pierwotniaków (ameby z rodzajów Acanthamoeba i Hartmannella). Jest pasożytem wewnątrzkomórkowym, zakaża ludzkie makrofagi i monocyty. Do zakażenia u ludzi dochodzi na skutek inhalacji wody w aerozolu, w której obecne są albo same bakterie, albo zakażone nimi ameby. Niebezpieczne są szczególnie jacuzzi, prysznice, a także różnego rodzaju nawilżacze, w szpitalach także respiratory, oraz w ogóle przedmioty przemywane zakażoną wodą z kranu. Wzrost bakterii w takiej wodzie stymulowany jest przede wszystkim jej temperaturą (25-42°C), tym, że woda jest niezmieniana przez jakiś czas, obecnością ameb, a także zbyt małą ilością chloru – L. pneumophila potrafi przeżyć w wodzie o niewielkim stężeniu substancji chlorujących. Transmisja od jednej osoby do drugiej nie zdarza się.

Choroba występuje na całym świecie, prawdopodobnie od 2 do 15% wszystkich pozaszpitalnych zapaleń płuc wymagających hospitalizacji, to właśnie legionelloza. Częściej chorują mężczyźni oraz osoby starsze. Śmiertelność, przy nieleczonym schorzeniu, jest bardzo duża – 80%, a u chorych z współistniejącymi schorzeniami nawet 100%.

L. pneumophila może powodować dwa różne zespoły objawów. Jeden to zapalenie płuc (tzw. atypowe), z bardzo wysoką gorączką, bólami w klatce piersiowej, objawami neurologicznymi, objawami ze strony układu pokarmowego oraz bólami mięśni. Drugi to tzw. gorączka Pontiac (choć tu często mówi się, że odpowiedzialny jest inny gatunek Legionella) – czyli bóle mięśni z gorączką, bez zapalenia płuc.

Czynnikami sprzyjającymi legionellozie są: starszy wiek, palenie, przewlekłe schorzenia płuc lub serca, immunosupresja, oraz oczywiście kontakt z zakażoną wodą lub ziemią.

Legionellozę różnicować należy z innymi atypowymi zapaleniami płuc (np. o etiologii Mycoplasma, Chlamydia, Coxiella burnetii). Pacjenci z legionellowym zapaleniem płuc nie są zwykle zakażeni innymi drobnoustrojami o podobnej chorobotwórczości (np. pneumokokami). Diagnostyka jest nieco skomplikowana, gdyż Legionnella nie rośnie na zwykłych podłożach bakteriologicznych. Można ją jednak izolować na podłożach specjalnych, z materiałów pobranych z układu oddechowego (np. plwocina), choć na wzrost kolonii bakteryjnych czeka się kilka dni. Hodowla z krwi nie zawsze się udaje. Najczęściej stosowane są testy serologiczne (ELISA) do wykrywania odpowiedniego poziomu przeciwciał. Można także wykrywać antygen bakteryjny (LPS) w moczu, także metodą ELISA.

Leczenie należy wdrożyć jak najszybciej, opóźnienie terapii ogromnie zwiększa ryzyko zgonu. Mimo, że legionelloza może mieć łagodną postać, wszyscy pacjenci powinni być hospitalizowani i leczeni antybiotykami dożylnie (jeśli jest poprawa po paru dniach, przechodzi się na anybiotyki podawane doustnie). Fluorochinolony (lewofloksacyna, ciprofloksacyna), makrolidy (azytromycyna, klarytromycyna) oraz pierwszy lek z grupy ketolidów – telitromycyna, są skuteczne wobec L. pneumophila.